Vì sao Merino bùng nổ ở Tây Ban Nha hơn là tại Arsenal khi đá tiền vệ công?

Đêm qua, Mikel Merino lại trở thành tâm điểm với cú hat-trick trong chiến thắng 6-0 trước Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ ít ngày sau khi ghi bàn ấn định thắng lợi 3-0 trên sân Bulgaria. Trong 6 trận khoác áo La Roja năm 2025, tiền vệ Arsenal đã có tới 6 bàn, hiệu suất phi thường giúp anh trở thành tiền vệ châu Âu ghi nhiều bàn nhất ở cấp ĐTQG trong năm và là người thứ hai trong 15 năm qua lập hat-trick cho Tây Ban Nha sau Isco 2018.

Kể từ Euro 2024, Merino đã thực sự trở thành tiền vệ tấn công, thường đá số 8 nhô cao trong 4-3-3 hoặc số 10 trong 4-2-3-1. Tại Arsenal, ban đầu anh chỉ là phương án xoay vòng cho Rice, nhưng Arteta đã nhiều lần dùng anh thay Odegaard khi đội trưởng chấn thương, và nhất là giai đoạn bùng nổ trong vai trò số 9 ảo khi Jesus và Havertz vắng mặt.

Cả De la Fuente lẫn Arteta đều đẩy Merino lên cao để tối ưu tranh chấp thể chất tuyến đầu, khả năng đánh hơi khoảng trống, xâm nhập và dứt điểm đa dạng của anh ở 1/3 cuối sân. Tuy nhiên, tại Arsenal, từ mùa trước khi số 8 trái phải lùi sâu nhiều hơn ở phase 1 để Skelly và Calafiori dãn biên nhiều hơn, Merino khó phát huy hết điểm mạnh, thậm chí lộ hạn chế khi xử lý ở 1/3 đầu. Chỉ khi được bố trí đá cao, anh mới thoải mái hơn.

Sang mùa này, Rice lùi hẳn cạnh Zubimendi, nên Merino không còn phù hợp đá thấp, mà nên được xem như phương án cho các vai trò cao hơn, nhất là xoay với Odegaard hoặc Gyokeres trong bối cảnh Havertz chấn thương, còn Nwaneri chưa sẵn sàng.

Dù vậy, quay lại với câu hỏi đặt ra ở tiêu đề, các gooners có thể thấy khi Merino được xếp đá tiền vệ công tại Arsenal, đặc biệt ở vị trí của Odegaard, không chỉ trong vài trận mùa trước mà mới nhất là trước Liverpool, anh lại không bùng nổ như khi khoác áo Tây Ban Nha. Và nguyên nhân nằm ở những điểm sau.

Thứ nhất, Arsenal giờ không còn những set-up đưa tiền vệ công vào vị trí thuận lợi để dứt điểm như mùa 22/23. Ba bàn của Merino đêm qua chính là hình ảnh Odegaard năm đó: hưởng lợi từ các pha triển khai bên trái rồi cutback ra tuyến hai cho cú đệm bóng như lập trình, hoặc từ một tình huống rê dắt hút người của cầu thủ cánh phải mở khoảng trống cho cú sút xa. Chất lượng dứt điểm của Odegaard có thể giảm, nhưng cốt lõi vẫn là vấn đề khoảng trống. Khi cánh trái suy yếu, còn Saka ngày càng thiên về tạo đầu ra ở nách, thì ngay cả khi có bóng thuận lợi, góc sút cũng không còn, khiến Odegaard cầu toàn hơn và cú ra chân kém sắc. Merino nếu đá ở đó cũng khó tránh cảnh tương tự.

Thứ hai là sự khác biệt ở số 9. Trên tuyển, Merino hưởng lợi từ một Oyarzabal chơi như số 9 ảo, thường lùi nhận bóng, di chuyển thông minh để mở khoảng trống cho những pha đâm ngược hướng của anh. Bàn nâng tỷ số 2-0 vào lưới Pháp hồi tháng 6 là ví dụ điển hình, khi Merino khai thác khoảng trống sau lưng từ pha phối hợp ngược hướng với Oyarzabal. Điều này khá giống giai đoạn Havertz chơi hay bên cạnh số 9 ảo Trossard mùa trước.

Ngược lại, Gyokeres ở Arsenal lại là mẫu trung phong hoàn toàn khác. Sau màn kém hiệu quả trong vai trò điểm nhận trực tiếp trước Man United, hai trận kế tiếp, Arteta thậm chí để anh thuần túy chạy chéo ra sau lưng. Thay vì triển khai trực diện đã tập cả pre-season, Arsenal chuyền qua lại ở sân nhà, kéo đối thủ dâng cao rồi phất dài chéo sân hoặc vượt tuyến cho Gyokeres và hai runner ở cánh khai thác. Và như đã nói, điểm mạnh nhất của Merino là khai thác khoảng trống, nhưng Gyokeres lại không phải mẫu trung phong tạo không gian cho anh tận dụng như ở La Roja.

Dù vậy, dấu hiệu tích cực đã xuất hiện khi Arteta tung Eze-Odegaard vào sân trước Liverpool, mà Eze chơi như số 10 lệch biên xuất phát từ tiền vệ cánh trái, gợi lại concept hai số 10 như Sporting với Goncalves và Trincao. Khi Odegaard và Eze đều có thể nhận bóng giữa hai tuyến, để kích hoạt tính trực diện hơn, thay vì cứ loay hoay ở phần sân nhà, Gyokeres được giải phóng để di chuyển thoải mái ra sau lưng. Nếu Arsenal tiếp tục theo hướng này, Merino cũng có thể hưởng lợi, thậm chí cạnh tranh trực tiếp với Odegaard, bởi anh có lợi thế thể chất, xử lý gọn, khai thác khoảng trống và dứt điểm đa dạng.

Tóm lại, Merino bùng nổ ở La Roja nhờ hệ thống, đồng đội và cách triển khai bóng giúp anh trở thành mũi dao găm xâm nhập vòng cấm, trong khi tại Arsenal, cấu trúc tấn công hiện tại hạn chế điểm mạnh ấy. Nhưng nếu Arteta điều chỉnh, Merino hoàn toàn có thể tái hiện phong độ rực rỡ như trên tuyển, thậm chí cạnh tranh sòng phẳng với Odegaard trong vai trò tiền vệ công lệch phải.

Cập nhật những trận đấu hay nhất tại Xoilac TV.